BÀI TẬP 6 NGỮ VĂN 9 – RÈN KỸ NĂNG
CÁCH VIẾT VĂN BẢN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI
A. KIẾN THỨC
DẠNG 1: NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ
I/ MỞ BÀI:
- Giới thiệu vấn đề cần nghị luận
- Trích dẫn vấn đề (nếu vấn đề cho là một câu tục ngữ, câu nói, một vấn đề được trích dẫn trong 1 văn bản….)
- Định hướng cho bài viết: Quan niệm, tư tưởng đó đúng hay sai; hay vừa đúng vừa sai.
II/ THÂN BÀI:
1/Giải thích : nghĩa đen-bóng; hình ảnh (nếu là thơ); ý nghĩa (nếu là câu nói, câu chuyện).
2/Biểu hiện : (Gia đình - Nhà trường - XH; Bản thân - gia đình - xã hội; Sách vở - thực tế…)
3/Bàn luận : (Mở rộng vấn đề):
- Đánh giá vấn đề đó đúng ở điểm nào -> Tại sao?; Hoặc : Sai ở chỗ nào -> Tại sao?
- Nêu phương hướng hành động đúng:
+ Nhận thức
+ Hành động cụ thể
4/ Phản đề, phê phán những hành động sai -> (Phải có dẫn chứng để chứng minh điều mình vừa phản bác…)
5/ Nêu lên bài học chung cho mọi người
III/ KẾT BÀI:
- Khẳng định lại ý nghĩa của vấn đề.
- Liên hệ, rút ra bài học cho bản thân.
DẠNG 2: NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
I/ MỞ BÀI: Giới thiệu sự việc, hiện tượng cần bàn luận.
II/ THÂN BÀI:
1/ Giải thích vấn đề cần nghị luận (nếu có)
2/ Nêu hiện tượng (biểu hiện, thực trạng) của vấn đề.
3/ Phân tích nguyện nhân -> dẫn chứng (phân tích trên các phương tiện thường là từ phía bản thân, gia đình, nhà trường , xã hội)
4/ Phân tích tác hại (hậu quả) nếu sự việc, hiện tượng xấu -> dẫn chứng. Hoặc giá trị (lợi ích) nếu là sự việc, hiện tượng tốt -> dẫn chứng
5/ Đánh giá- Phản đề (Phải có dẫn chứng để chứng minh điều mình vừa phản bác…)
6/ Biện pháp giải quyết. ( Đưa ra nhận thức, hành động)
*Thường đặt câu hỏi: làm gì? Làm như thế nào?
III/ KẾT BÀI:
- Khẳng định lại ý nghĩa vấn đề: Tóm lại….
- Kêu gọi mọi người + liên hệ bản thân
-> Chú ý: Phải chuyển ý, liên kết câu/ đoạn cho lập luận chặt chẽ. Đề giới hạn số trang( hoặc số dòng) thì phải tuân thủ: Không làm dài quá, không làm ngắn quá.
B. LUYỆN TẬP
Bài tập 6: Để dạy con cháu phải có tính tự lập, ông cha ta đã dạy: “Cho con cần câu, không nên cho con xâu cá”. Viết đoạn văn ngắn (khoảng một trang giấy thi) nêu suy nghĩ của em về tính tự lập
Gợi ý:
* Yêu cầu chung:
- Nắm được phương pháp làm bài nghị luận
- Diễn đạt lưu loát, mạch lạc, có cảm xúc.
* Nội dung
- Nêu vấn đề cần nghị luận -> trích dẫn đề -> Chuyển ý
- Giải thích: Tự lập là gì?
- Biểu hiện:
+ Tự giặt quần áo, tự phục vụ mình, ...
+ Khi gặp bài tập khó, tự suy nghĩ mọi cách để giải bằng được.
+ ...
- Bàn luận:
+ Tự lập là đức tính cần có đối với mỗi con người khi bước vào đời.
+ Người có tính tự lập sẽ dễ đạt được thành công.
+ ...
- Phản đề:
+ Có những người ngại khó, chỉ biết dựa dẫm vào người khác, sống thân phận “tầm gửi”, sống bám vào cha mẹ,...
+ Nhiều bạn HS không nỗ lực trong học tập, nghiện game
+ ...
- Bàn bạc, mở rộng: tự lập không có nghĩa là tự tách mình ra khỏi cộng đồng.
- Kết đoạn:
+ Những người nỗ lực, cố gắng hết mình cho công việc mình đang làm, tự lập trong cuộc sống thì mới đáng trân trọng.
+ Ta phải rèn luyện khả năng tự lập một cách bền bỉ, cố gắng và có ý chí vươn lên, vượt qua mọi khó khăn, thử thách.